Kopen is coping.

Hoi! Mijn naam is Angela en ik ben koopverslaafd. Oké, oké, overdrijven is ook een vak. Maar er zit een behoorlijk gat in mijn hand. Als je financiële situatie dat toelaat, hoeft het niet direct een probleem te zijn als je zo nu en dan impulsaankopen doet. Maar kan je het minder goed lijden, dan wordt het een ander verhaal. Daarnaast kan je zelf ook nog eens een vervelende situatie creëren als je je koopgedrag niet onder controle hebt. In dit blog leg ik je uit wat coping precies is en wat je kunt proberen als geld uitgeven jouw coping is. Ik neem je daarnaast mee in mijn eigen struggles hierin.

Wat is coping?

Misschien dacht je bij het lezen van de titel wel “wat in de wereld is coping, en waarom is kopen dat?”. Misschien dacht je er niet zoveel bij of weet je al precies wat het is. Kan allemaal! Wat je gedachten bij het woord “coping” ook zijn, ik leg je graag uit wat het precies inhoudt.

Letterlijk vertaald is coping “omgaan met”. Klinkt een stuk minder aantrekkelijk als titel van een blog kan ik je vertellen 😉 Het gaat hierbij om omgaan met je emoties. Iedereen heeft zo zijn eigen coping mechanismen ontwikkeld. Dit gebeurt al vanaf dat je heel jong bent en wordt door van alles beïnvloed. Je zult bijvoorbeeld andere copingstijlen ontwikkelen als je gepest wordt op school dan als je de populairste van de klas bent. In beide gevallen is het mogelijk om je eenzaam te voelen. Maar er zal geheid een andere stijl van omgaan met gevoelens worden ontwikkeld. De een trekt zich wellicht terug en wil niet opvallen. De ander gaat juist meer in de spotlight staan om vooral afleiding te zoeken van zijn of haar emoties. Je leert het omgaan met je emoties als het goed is voor het grootste gedeelte van je ouders/opvoeders. Hoe zij omgaan hiermee zet de eerste toon voor hoe jij met je emoties om zal gaan. Als er thuis niet wordt gepraat over bijvoorbeeld boosheid of teleurstellingen, leer jij sneller je emoties weg te stoppen. Is het niet veilig thuis om dit te delen of te laten zien, zal hetzelfde snel gebeuren. Het is dus enorm van belang dat je fijne mensen om je heen hebt om dit in goede banen te leiden zodat je leer om op een gezonde manier met je gevoelens om te gaan. Jammer genoeg heb je dit als kind niet voor het uitkiezen en zijn ouders en verzorgers niet perfect.

In de meeste gevallen gaat het vooral over omgaan met negatieve emoties. Je bent sneller geneigd om het negatieve niet te willen voelen. Het meest ‘gezond’ is om je emoties te delen. Om aan te geven wanneer iemand over je grens gaat en om te vertellen wat iemand zijn gedrag met jou doet. Lees dat nog eens. Je zult vast denken “ja, makkelijk gezegd, maar doe het maar eens”. En terecht! Het is lang niet in elke situatie mogelijk om zomaar alles te zeggen wat je voelt en denkt. Maar het vervolgens wegstoppen is ook niet de oplossing. Sterker nog, dat kan op termijn voor problemen zorgen.

Copingstijlen

Ik kom er echt op, wat je financiën te maken hebben met dit hele coping verhaal. Beloofd! Nu je weet wat coping is, is het handig om te weten wat voor vormen er zijn. In de basis zijn de verschillende stijlen te verdelen in 3 categorieën. Namelijk: vermijding, overcompensatie en overgave. Kort gezegd betekent dit dat je je emotie dus of simpelweg niet erkent en vermijdt (vermijding), of dat je hard aan het wek gaat om je af te leiden van je emotie (overcompensatie), of je er willoos bij neerlegt en een soort van in de slachtofferrol zit en “het is nou eenmaal zo” (overgave). Natuurlijk zijn dit een beetje de grote, overkoepelende termen. Per categorie zijn er veel verschillende stijlen onder te verdelen. Neem bijvoorbeeld vermijding: Het is niet zo dat je vermijding alleen ziet doordat iemand besluit “gewoon” zijn gevoel te negeren. In vermijding kan het zijn dat iemand bijvoorbeeld heel erg gefocust is op de ander. Zo vermijdt hij of zij om bezig te zijn met zijn eigen gevoel. Zo kun je ook vermijden door je emoties weg te drukken en geen antwoorden te geven op bepaalde vragen. Vermijding zie je letterlijk doordat iemand bepaalde situaties uit de weg gaat. Denk bijvoorbeeld aan angsten voor grote groepen of boosheid naar famillieleden waardoor je niet naar een feestje zou gaan. In dit geval is jouw coping om om te gaan met deze angst of boosheid de situatie vermijden.

Het laatste wat ik over dit stukje wil zeggen, is dat coping niet altijd slecht is! Het is heel helpend om jezelf op een bepaalde manier te beschermen als dit nodig is. Het is soms heel gezond om te zeggen “vanavond ga ik de hele avond kijken naar een serie om afleiding te zoeken”. Alleen is het niet zo handig als deze bescherming je in de problemen brengt. Wanneer jij eigenlijk geen controle meer hebt over het inzetten van dit mechanisme. En dan komen we bij het stukje ‘kopen’.

Geld uitgeven maakt gelukkig

Op het moment dat ik dit blog schrijf, kom ik net terug van mijn eigen therapie. Ik volg 2 daagse schematherapie voor mijn persoonlijkheidsproblematiek. Kan ik heel veel over vertellen, maar het belangrijkste voor dit blog gaat over mijn copingstijlen. Ik vermijd graag en ik ga graag in de aanval. Het zijn beide niet persé mijn favoriete karaktereigenschappen, maar ik heb het op een bepaald punt in mijn leven wel nodig gehad. Aanval is de beste verdediging, zegt mijn coping. Ofwel, jij wordt niet gekwetst als je jezelf goed weet te verdedigen. En de vermijding werkt meer op het vlak dat ik nare gevoelens liever niet voel. Ik wil me niet gekwetst of verdrietig voelen, ook boos worden vind ik moeilijk, want straks wordt iemand boos op mij. En als ik al die gevoelens wegdruk, is jezelf vrolijk en blij voelen ook best lastig om door te laten schemeren. Zoals je merkt, het is een complex proces 😉

Goed, één van mijn vermijdingsstrategieën als ik me rot voel, is geld uitgeven. En niet persé omdat ik zoveel geld heb, maar meer omdat ‘dingen kopen’ me even dat dopamine shotje geven wat ik wil. Het heeft meerdere kanten. Het uitzoeken van bijvoorbeeld kleding en in mijn mandje gooien online, geeft me al afleiding. Dit geldt voor alles. Spullen voor in huis, kleding voor mijn dochter, speelgoed voor mijn dochter, boeken.. noem maar op. Alleen dat onderdeel is soms al genoeg om me af te leiden van mijn nare gevoelens. Even lekker neuzen, wie kent het niet!

Het daadwerkelijke bestellen of kopen van de spullen of dat volledige winkelmandje, voelt ook fijn. En niet omdat het geld wat afgeschreven wordt zo’n prettig gezicht is op mijn bankrekening. Maar, er komt iets leuks mijn kant op. Iets wat ik wil. Iets nieuws. En dat voelt ook heel erg leuk! Het maakt allemaal fijne stofjes aan in mijn hersenen. En als het dan eenmaal binnen is, of ik hebt de nieuwste kleren aangetrokken bij mezelf of mijn kind, gaat langzaam het ‘mooie’ eraf. En dan blijf ik achter met een teruglopend banksaldo.